Het kan met verschillende soorten vragen beginnen: Waar komen mijn voorouders vandaan? Waarom heb ik een specifieke achternaam? Ben ik van adel? Allemaal startpunten voor stamboomonderzoek. Hoewel het erg droog klinkt, zijn er de afgelopen jaren vele tools beschikbaar gekomen waarmee het uitzoeken van je eigen stamboom en genealogie veel simpeler wordt. Zo zijn een groot deel van de aktes van de Nederlandse burgerlijke stand gedigitaliseerd en te raadplegen via het internet. In deze blog help ik je kort op weg met de start van je eigen stamboom.
1. Download genealogiesoftware om je stamboom op te slaan
Hoewel je je stamboom natuurlijk ouderwets op papier kan opschrijven zijn er tegenwoordig verschillende handige tools om alle informatie over je stamboom in op te slaan. Er zijn vele soorten software beschikbaar, sommige betaald en andere gratis. Er is daarnaast een verschil tussen software die je moet downloaden en instaleren, zoals Aldfear, en programma’s die direct vanuit je browser werker, www.familiysearch.org. In deze blog kun je verschillende programma’s vinden.
Zelf gebruik ik Aldfaer. Aldfaer is een gratis Nederlands stamboomprogramma waarin je heel overzichtelijk stamboomgegevens vast kan leggen. De ontwikkelaars van Aldfaer zijn goed bereikbaar en updaten de software om de paar maanden. Aldfaer is te downloaden via de volgende webpagina: http://aldfaer.net/sitemap//index.php?q=node/10039. Om het te installeren klik je op ‘Aldfaer 8.1’. Vervolgens open je het gedownloade .exe bestande en installeer je het programma.
Aldfaer heeft een eigen helpwebsite en forum waar je vragen kan stellen over het gebruik van de software: http://aldfaer.net/aldfaerwiki/index.php?title=Hoofdpagina.
2. Vraag familieleden om informatie van voorouders
Je moet ergens beginnen in je stamboom. Daarom is het handig om bij familieleden informatie op te vragen over voorouders. Hierbij gaat het vooral om namen en data. Denk hierbij aan voornamen en familienamen. Bij data zijn geboortedata, huwelijksdata en overlijdensdata belangrijk. Deze informatie gebruik je om aktes (voornamelijk geboorteaktes, huwelijksaktes en overlijdensaktes) en andere documentatie van je voorouders te vinden.
Let op: In aktes in Nederland is een privacywetgeving van toepassing. Geboorteaktes worden pas na 100 jaar openbaar, huwelijksaktes na 75 jaar, en overlijdensaktes na 50 jaar. Op dit moment, februari 2021, kun je dus geen geboorteaktes van na februari 1921 vinden. Dit kan problemen opleveren bij het zoeken naar informatie over je voorouders.
3. Zoek naar huwelijksaktes van na 1811 van de burgerlijke stand via wiewaswie.nl
Let op: Heb je voorouders uit Drenthe, Groningen of Friesland? Dan kun je beter via de lokale sites zoeken: Dit zijn respectievelijk www.alledrenten.nl, www.allegroningers.nl, en www.allefriezen.nl. Hier staan wel alleen de aktes uit die provincie op!
Op de website wiewaswie.nl staan meer dan 215 miljoen Nederlandse personen. Je kunt op deze website officiële aktes van de burgerlijke stand raadplegen. Let op dat de burgerlijke stand pas in 1811 is ingevoerd in Nederland, er staan hier dus minder doopaktes vermeld. Daarnaast moet de akte al openbaar zijn gemaakt na de hierboven genoemde verjaringstermijn.
De eenvoudigste manier om snel je stamboom uit te zoeken is door het zoeken op huwelijksaktes. Hier staan namelijk niet alleen de namen en geboortedata van de bruid en bruidegom op, maar ook de namen van beide ouders. Op het moment dat je dus de huwelijksakte van een voorouder hebt gevonden, hoef je niet gelijk op zoek naar de geboorteakte omdat je direct de naam van de ouders van de bruid/bruidegom weet.
Om te zoeken op aktes ga je naar https://www.wiewaswie.nl/. Klik op ‘uitgebreid zoeken’ en voer hier de voornaam, achternaam en periode van de voorouder in. Geef ook aan wat de ‘rol’ van de voorouder was. Zo is bij huwelijksakte de rol van een vrouwelijke voorouder ‘bruid’. Tevens worden bij bijna alle aktes, inclusief overlijdensaktes, ook de ouders van de persoon genoemd. Je kunt dus ook zien welke kinderen je voorouders hadden.
Via een familielid weet ik dat een verre voorouder van mij Gerrit Wiersma heette en gehuwd was met Anna Maria Scheffer. Ik weet niet de exacte huwelijksdata, maar weet dat ze na 1900 gehuwd zijn. Daarom klik ik op ‘uitgebreid zoeken’ en vul bij naam ‘Wiersma’ in, bij voornaam ‘Gerrit’, bij periode ‘1900’ omdat ze na 1900 getrouwd zijn, en bij ‘rol’ bruidegom.
Vervolgens krijg ik 12 resultaten. Dit zijn dus 12 huwelijksaktes van een ‘Gerrit Wiersma’ die na 1900 getrouwd is. Je kunt bij Wiewaswie ook filteren op collectiegebied. Ik weet dat mijn voorouder gehuwd is in Friesland, dus selecteer bij ‘Collectiegebied’ Friesland.
Er zijn inmiddels nog maar negen huwelijksaktes over. Doordat ik op ‘datum’ klik worden de huwelijksaktes gesorteerd op datum. Vervolgens open ik de eerste akte (https://www.wiewaswie.nl/nl/detail/15130614), en zie dat het gelijk de goede betreft. Gerrit Wiersma is op 18-05-1901 gehuwd met Anna Maria Scheffer te Wonseradeel. Zoals je ziet staan hier ook de ouders van de bruid en bruidegom op vermeld.
Met de namen van de ouders van de bruid of bruidegom kun je vervolgens weer verder zoeken. Het is hierbij handig om op namen te zoeken die niet zo vaak voorkomen, omdat je bij een ‘jan de boer’ heel erg veel resultaten krijgt. Daarnaast bestaat er een betaalde versie van www.wiewaswie.nl waarmee je op meerdere personen kan zoeken, wat erg handig is voor stamboomonderzoek.
De vader van de bruid heet Hindrik Jacobus Scheffer en ik weet dat zijn vrouw Feikje Wallinga heet. Daarnaast weet je dat ze voor 18-05-1901 gehuwd zijn, omdat hun dochter toen zelf huwde. Ik zoek daarom op de naam ‘Hindrik Jacobus’ bij voornaam, en ‘Scheffer’ bij achternaam. Ik krijg vervolgens zes resultaten, waaronder een huwelijksakte van ene Hindrik Jacobs Scheffer met Feikje Wallinga
Hier staan weer de namen van de ouders van de bruid en bruidegom op vermeld, en zo kun je dus erg snel de namen van je voorouders in kaart brengen. De akte kun je zelf ook nog bekijken via de volgende link: https://www.wiewaswie.nl/nl/detail/15094611
In Aldfaer kun je je voorouders een voor een toevoegen en informatie over deze aktes bijvoegen. Hoe je dit precies kunt doen staat op de wiki van Aldfaer, die eerder in deze blog genoemd werd.